Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze przysługują osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawione. 

Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.

Usługi opiekuńcze świadczone są osobom w miejscu zamieszkania i polegają na pomocy w zaspakajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiece higienicznej i pielęgnacji oraz, w miarę możliwości, na zapewnieniu kontaktów z otoczeniem.

Zakres świadczonych usług opiekuńczych

Czynności pielęgnacyjne:

1. przesłanie łóżka,
2. zmiana bielizny osobistej i pościelowej,
3. mycie, kąpanie, czesanie, ubieranie klienta i pomaganie przy  zmianie pozycji,
4. zapobieganie powstawaniu odleżyn i oparzeń,
5. pomoc przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych,
6. pielęgnacja zlecona przez lekarza leczącego i ustalona z kierownikiem punktu opieki,
7. pomoc w wykonywaniu w/w czynności klientowi, który porusza się i jest w stanie wykonać je częściowo samodzielnie.

Czynności gospodarcze – pomoc mieszkaniowa:

1. zakupy artykułów spożywczych i niezbędnych do egzystencji artykułów przemysłowych,
2. zabezpieczenie posiłków, w tym co najmniej raz dziennie posiłku gorącego,
3. karmienie klienta, o ile stan zdrowia wymaga tej czynności,
4. utrzymanie w czystości otoczenia klienta,
5. dokonywanie bieżących porządków w pomieszczeniach, w których przebywa klient,
6. dokonywanie raz w kwartale porządków generalnych,
7. utrzymywanie w czystości naczyń stołowych i kuchennych oraz innego sprzętu gospodarczego klienta,
8. pranie bielizny osobistej oraz lekkiej odzieży klienta,
9. dbanie o czystość bielizny pościelowej klienta, pranie jej korzystając ze sprzętu klienta  lub odnoszenie i przynoszenie jej z punktów pralniczych na życzenie klienta,
10. zamawianie wizyt lekarskich i realizacja recept,
11. załatwianie innych spraw na życzenie klienta lub polecenie organizatora usług, np. dokonywanie opłat czynszowych, załatwienie spraw urzędowych, itp.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Ośrodek pomocy społecznej albo centrum usług społecznych, o którym mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia.